De afgelopen dagen was het heel koud buiten. Het vroor gewoon overdag, en dan voel je het prikkelen in je gezicht. Tintelende vingers tijdens het wandelen of op de fiets, omdat je je handschoenen vergeten bent. Je hebt dat vast wel eens gevoeld, althans ik wel. Toch weerhoudt het niet om met koud weer te gaan wandelen en te genieten van het laagje ijs wat je op de sloten ziet. De met sneeuw bedekte vlaktes en het knisperen van het bevroren gras wat je onder je schoenen hoort. Wandelen in de winter en op hele koude dagen vereist echter wel een goede voorbereiding.

Het doet me dan denken aan mijn diensttijd in het leger, waar het werd ingeprent om je goed voor te bereiden. “Alles valt of staat met de voorbereiding”, hoor ik de instructeur van destijds nog zeggen. “Zorg dat je je zaakje in orde hebt!”, was nog zo’n gevleugelde term van hem. Hij had gelijk, het is namelijk heel belangrijk om je goed voor te bereiden bij het wandelen met koud weer. En dat je je uitrusting hiervoor op orde hebt, om zo het risico op onderkoeling of, in extremere gevallen, zelfs bevriezing te voorkomen.
Hieronder zal ik een 8-tal tips geven voor het wandelen met koud weer, waar je op moet letten en wat zeker niet in je rugzak mag ontbreken.

Tip 1: Check het weerbericht

Voordat je weggaat om te wandelen is het verstandig om eerst even het weersvoorspellingen te bekijken. Hierop kan je je kleding afstemmen. Behalve naar de temperatuur te kijken, is het verstandig om ook naar de wind en de kans op neerslag te kijken. Als er een flinke wind staat heb je te maken met het ‘windchill’-effect en telt de thermometer temperatuur niet meer, maar de gevoelstemperatuur. Juist door de wind kan de gevoelstemperatuur veel lager zijn. Dus denk aan je kleding.

Tip 2: Stem je kleding af

Trek meerdere lagen kleding over elkaar aan (meerlagen systeem), dat houdt de kou beter tegen dan één hele dikke laag. De luchtlagen tussen je kledingstukken houden je lichaamswarmte vast en op deze manier kun je je lichaamstemperatuur beter reguleren. Maar overdrijf hierbij niet, want als je eenmaal wandelt zul je snel merken dat je dan eigenlijk te warm bent aangekleed. Hierdoor zul je gaan transpireren en loop je juist een grotere kans om onderkoeld te raken, omdat natte kleding niet goed isoleert. Draag, als dat kan, een paar extra dikke sokken, of neem wat extra sokken mee in je rugzak.

Tip 3: Begin met een warming-up

Het is bij koud weer belangrijk om, voordat je gaat wandelen, even een kleine warming-up te doen. Ga ook niet gelijk te hard van start met wandelen, want het duurt wat langer bij koud weer voordat je spieren opgewarmd zijn. Dus begin met een kleine warming-up en in een rustig tempo om zo de kans op blessures te verkleinen.

Tip 4: Neem een muts en handschoenen mee

Draag bij koud weer altijd een muts, want wist je dat je bij koud weer zo’n 40% van je lichaamswarmte verliest via je hoofd? Bij koud weer concentreert je lichaam zich namelijk op het warm houden van je vitale organen en de hersenen (de body core). Hierdoor zal het bloed zich terugtrekken uit je extremiteiten, zoals je handen en voeten. Vandaar dat het verstandig is om een muts te dragen. Om zo wat meer lichaamswarmte vast te kunnen houden en waardoor je voorkomt dat je teveel of te snel afkoelt. En reden des te meer om ook handschoenen aan te doen, want daar willen we nu juist ook frostnip zien te voorkomen. Frostnip is de mildste vorm van weefselschade door kou.

Tip 5: Neem eten en hete thee mee

Tijdens het wandelen met koud weer verbrand je lichaam heel wat energie om warm te blijven vanwege de body-core. Eet voldoende onderweg en kies voor koolhydraat rijke voeding en tussendoortjes, zoals energierepen. Het is heel belangrijk om die innerlijke kachel van brandstof te blijven voorzien. Als het koud is heb je minder snel dorst, maar toch verlies je een hoop vocht, via ondermeer je ademhaling, al zou je het niet direct zeggen. Ik heb tijdens mijn diensttijd geleerd om in koude omstandigheden een thermosfles zoete thee mee te nemen. Want als je onderkoeld dreigt te raken en je drinkt thee, dan warmt je lichaam direct op. De warmte-sensatie van die zoete hete thee pept ook meteen je cognitieve vaardigheden op, zodat je weer handelend kunt optreden. En de suiker zorgt voor een snelle verbranding.

Tip 6: Zorg dat je droog blijft

Er voor zorgen dat je droog blijft is bij koude wel heel belangrijk, juist om onderkoeling te voorkomen. Bij koud weer kan er ook neerslag vallen in de vorm van (natte-)sneeuw. Draag hierom iets van een goretex jas of iets dergelijks wat ademt en een wind- en waterdichte laag heeft. Stop alle kleding die je uitgetrokken hebt in een waterdichte zak in je rugzak en doe daar een reserve ondershirt bij, zodat je, mocht je toch nat worden, beschikt over droge kleding. Een klein handdoekje van microvezel is ook handig om bij je te hebben.

Tip 7: Vet onbeschermde huid in

Smeer de onbeschermde huid, zoals je gezicht en je lippen, in met vaseline om deze vet te houden. Gebruik geen crèmetjes, want deze bevatten water, waardoor je huid juist sneller kan bevriezen.

Tip 8: Geniet van het winterlandschap

Kijk tijdens het wandelen veelvuldig om je heen. En geniet van al het moois dat een winterlandschap je te bieden heeft.

Mocht je zelf nog wat tips hebben voor bij het wandelen met koud weer, die hier niet bij staan, geef ze dan in een reactie hieronder weer.

• Wil je nog meer tips voor het wandelen met winters weer? Kijk dan naar mijn “10 Tips voor wandelen met sneeuw“.

Afsluiter Outdoors